Γιάννης Μόραλης (23 Απριλίου 1916- 20 Δεκεμβρίου 2009)

Ενας χρόνος χωρίς τον Γιάννη Μόραλη

Και τι να πεις με μια ελάχιστη πένα για έναν τόσο μεγάλο,τώρα που η Ελλάδα μοιάζει λιγότερο Ελλάδα χωρίς αυτόν.Ζωγράφος απο τους μεγαλύτερους και δάσκαλος μέγιστος, των περισσότερων μεγάλων δασκάλων και εικαστικών σήμερα, υπήρξε συστατικό κομμάτι ανεκτίμητο της απίστευτης γενιάς του '30 .Ο βενιαμίν μιας παρέας μαγικής που χωρίς αυτήν, όλα θα ήταν δραματικά διαφορετικά γύρω μας.Και πως θα μπορούσε να είναι αλλιώς, αφού μιλάμε για τον Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Γκάτσο,τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα, τον Χατζιδάκι, τον Τσαρούχη, τον Κούν και βέβαια τον Μόραλη.
Η αγάπη του για την ποίηση, τη μουσική, την αρχιτεκτονική, τον λόγο, την ιστορία κλπ. του έδωσαν μια πολυγνωσία τεράστια, που όμως σε αντίθεση με τόσους άλλους, δεν του στέρησε την σοφία εκείνη που χρειάζεται, για να μήν αποκοπεί κανείς από την ουσία.Που δεν είναι άλλη από το να ζεις αγγίζοντας τον κόσμο με τις αισθήσεις,και μάλιστα οξυμένες και επεκταμένες στό μεγιστο, κατα τη διάσταση της φαντασίας.
Περνώντας με την τέχνη του μέσα από δρόμους πολύ διαφορετικούς, απο την παραστατική ζωγραφική μέχρι τον αφηρημένο γεωμετρισμό, "μίλησε" για τον Άνθρωπο, τον Έρωτα και τον Θάνατο, αναπτύσσοντας τα επιχειρήματά του με γραμμές και χρώματα ,όντας από τους τυχερούς που παλεύοντας σκληρά, αξιώθηκαν να αρθρώσουν τελικά ένα λόγο προσωπικό.
Βαδίζοντας μέσα τα χρόνια προς τη σοφία της απλότητας,έδειξε με την τέχνη του πως σε τίποτα δεν ωφελεί, το "πολύ" να φυλακίζει το "ουσιώδες", έτσι που τελικά απο άνθρωπος να καταντάς καταναλωτής. Κατάφερε να κάνει αληθινή τέχνη, όπου το έργο να μην είναι άθροισμα έστω και υπέροχων δομικών συστατικών,αλλά τελικά μια παράσταση μαγική, χωρίς καμιά χρηστική ιδιότητα, που παλλόμενη διαρκώς να υπερβαίνει τα "υλικά" αλλά και τους λόγους που την δημιούργησαν.Καταλήγοντας έτσι κάθε φορά σε μιά "ζωή" καινούργια, με δική της βούληση κι ελευθερία.
Ο Γ.Μόραλης έφυγε τελικά  στα 93 του.Aνέβηκε ξανά μικρο παιδάκι "στο δωμάτιο της θείας Βιργινούλας που ζωγράφιζε, μύρισε τις μπογιές, το μουσαμά, και του άρεσε πάρα πολύ..." Κι ύστερα τράβηξε να συναντήσει τον Χατζιδάκι, τον Ελύτη, τον Γκάτσο και τους άλλους, γεμάτος όσο λίγοι, έχοντας για τόσα πολλά χρόνια σκορπίσει τις αισθήσεις του στους πέντε ανέμους, οπλισμένες με βέλη ερωτικά για να του φέρνουν κάθε φορά στο γυρισμό τους,ζωή,μαγεία και θαύματα.

Υ.Γ. Πολύ ενδιαφέροντα αφιερώματα στον Γ.Μόραλη απο Δυοσμαράκι και Antoine