Κράτη-νάνοι με τράπεζες-γίγαντες

Από το  εθνος

Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ

Σοκ προκαλεί ο τίτλος ολοσέλιδης σχεδόν ανάλυσης της συντηρητικής γερμανικής εφημερίδας «Ντι Βελτ»: «Ο φρικτός δεσμός ανάμεσα στις τράπεζες και τα κράτη». Πέρα όμως από τις εντυπώσεις, το σημαντικότερο είναι πως οι αποκαλυπτικοί πίνακες της εφημερίδας δίνουν απάντηση στο ερώτημα που κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης απασχολεί εκατομμύρια Ευρωπαίων πολιτών:

«Γιατί οι κυβερνήσεις των χωρών-μελών της Ευρωζώνης και ολόκληρης της ΕΕ διασφαλίζουν πρωτίστως και υπεράνω όλων τα συμφέροντα των τραπεζών, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις που αυτό έχει στο βιοτικό επίπεδο των λαών της Ευρώπης;».

Η απάντηση είναι τραγικά απλή: οι τράπεζες έχουν γίνει υπέρμετρα ισχυρές, με αποτέλεσμα αφενός η πολιτική εξουσία να έχει αντικειμενικά καταστεί υποχείριό τους και αφετέρου ενδεχόμενη κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος να έχει πλέον απίστευτα καταστροφικές συνέπειες που παρασύρουν αναπότρεπτα σε χρεοκοπία τις χώρες προέλευσής τους, όπως ήδη διαπιστώσαμε με τον πιο ανάγλυφο τρόπο στις περιπτώσεις της Ιρλανδίας και της Ισλανδίας, όπου οι χώρες καταβαραθρώθηκαν.

Χωρίς την τραγικότητα της κρατικής χρεοκοπίας το είδαμε αυτό και στις περιπτώσεις των ΗΠΑ, της Βρετανίας και όλων των χωρών της Ευρωζώνης και της ΕΕ, όπου για να διασωθούν οι τράπεζες εκτινάχθηκαν τα ελλείμματα του προϋπολογισμού και το δημόσιο χρέος σε ύψη δυσθεώρητα.

Οι αριθμοί είναι εξαιρετικά εύγλωττοι. Οχι μόνο σε χώρες με τραπεζική φούσκα, όπως η Ισλανδία και η Ιρλανδία, αλλά σε όλες τις χώρες της Ευρώπης έχουμε φτάσει στο σημείο όπου ο κύκλος εργασιών των τραπεζών κάθε χώρας υπερβαίνει το... ΑΕΠ της αντίστοιχης χώρας!

Επικεφαλής βεβαίως είναι το έκτρωμα της Ιρλανδίας, με κύκλο εργασιών των τραπεζών της το... 700% (!) του ΑΕΠ της χώρας. Ελάχιστα χαμηλότερος ο σχετικός δείκτης στην Ελβετία - 650% του ΑΕΠ.

Στην Ολλανδία 580%, στη Βρετανία 410%, στη Γαλλία 320%, στη Γερμανία και την Ισπανία 280%, στην Αυστρία 320% και πάει λέγοντας.

Στις ΗΠΑ, αντιθέτως, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 90% του ΑΕΠ και μάλιστα είναι η μοναδική ανεπτυγμένη χώρα που έχει μειωθεί στη διάρκεια της τελευταίας 20ετίας, καθώς το 1990 ήταν 100%. Σχεδόν αναλλοίωτο και στη Νορβηγία, όπου στο ίδιο διάστημα των είκοσι ετών ανέβηκε από το 100% στο 130%.

Δεν χρειάζεται φιλοσοφία για να αντιληφθεί κανείς ότι όταν π.χ. οι γερμανικές και οι γαλλικές τράπεζες έχουν τζίρο τρεις φορές το ΑΕΠ των χωρών τους ή οι αγγλικές τράπεζες τέσσερις φορές, είναι πρακτικά ανέφικτο οι γερμανικές, γαλλικές και βρετανικές κυβερνήσεις να μη δρουν ως εντολοδόχοι του αντίστοιχου χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Ευνόητο είναι επίσης ότι αν καταρρεύσουν τράπεζες τέτοιου μεγέθους, το κράτος περιέρχεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Από τη μια πρέπει να παρέμβει για να μη χάσουν οι πολίτες τις καταθέσεις τους, από την άλλη όμως η διάσωση τέτοιων γιγάντων υπερβαίνει τις δυνατότητες πολλών κυβερνήσεων. Ακόμη όμως και αν η διάσωση γίνει εφικτή, επιβαρύνονται δραματικά τόσο το δημόσιο χρέος όσο και τα ελλείμματα του προϋπολογισμού. Ετσι όμως τα κράτη απειλούνται τα ίδια με χρεοκοπία, υποχρεώνονται να προσφύγουν στον δημόσιο δανεισμό από το εξωτερικό και αυτός συνεπιφέρει τα μνημόνια με την ΕΕ και το ΔΝΤ και την κατάλυση της εθνικής κυριαρχίας των χωρών για να διασωθούν οι τράπεζες!

Επιπροσθέτως, διαπιστώνει κανείς ότι οι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες που είναι εκτεθειμένες με τη χορήγηση δανείων στην Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα, έχουν δανείσει πολύ περισσότερα σε ιδιώτες (τράπεζες, επιχειρήσεις, άτομα) των χωρών αυτών παρά στο δημόσιο των «προβληματικών» χωρών.

Η βρετανική RBS π.χ. έχει δανείσει στο δημόσιο των τριών κρατών μόλις 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά σε ιδιώτες των τριών χωρών έχει δανείσει... 74 δισ. ευρώ - 21 φορές περισσότερα! Η επίσης βρετανική Λόιντ’ς μόλις 169 εκατομμύρια στα κράτη, αλλά... 31,5 δισεκατομμύρια σε ιδιώτες - 186 φορές περισσότερα!

ΑΠΟΤΥΧΙΑ
Αναξιόπιστα ήταν τα «στρες τεστ»

ΤΗΣ... «ΠΛΑΚΑΣ» αποδείχτηκαν στην πράξη τα περιβόητα «στρες τεστ» των τραπεζών των χωρών-μελών της ΕΕ, στα οποία προχώρησαν το καλοκαίρι οι ευρωπαϊκές αρχές. Είναι φανερό ότι οι σκοπιμότητες συγκάλυψαν την αλήθεια. Ολες οι ιρλανδικές τράπεζες π.χ. πέρασαν μετ’ επαίνων τον Ιούλιο τα τεστ αντοχής. Επρόκειτο περί απάτης, γιατί μόλις τρεις μήνες αργότερα, οι ιρλανδικές τράπεζες κατέρρευσαν απαξάπασες! Και όχι μόνο αυτό, αλλά τα δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ που διέθεσε η κυβέρνηση για τη σωτηρία τους οδήγησαν σε χρεοκοπία το ιρλανδικό κράτος! Τα ιδιωτικά χρέη των ιρλανδικών τραπεζών στο εξωτερικό οδήγησαν στην απώλεια της εθνικής κυριαρχίας της Ιρλανδίας!