Παρασκευή 2 Μαρτίου 2012

Συμβιβασμένη και αμίλητη τέχνη δεν υπάρχει

Πέρασαν 2 χρόνια από το 1ο μνημόνιο. Δυο ολόκληρα χρονια που οι απλοί άνθρωποι που πηραν είδηση τι παίζεται βγήκαν στο δρόμο. Κι από τοτε έγιναν τόσα και τόσα. Τεράστιες διαδηλώσεις. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν λέγοντας μεγαλα ή μικρότερα ΟΧΙ, και συγκρούστηκαν με το σύστημα που τους σκότωνε . Δεκάδες χιλιάδες απο αυτούς  πάτησαν το πόδι τους στα πεζοδρόμια και φώναξαν συνθήματα για πρώτη φορά. Χιλιάδες άρθρα, έρευνες, μελέτες, οικονομικές αναλύσεις, ποιητικά λογοτεχνικα κείμενα που "είδαν", σκέφτηκαν και μίλησαν με όλους τους τρόπους. Οποιος ενδιαφερόταν να δεί είδε.
Κι όμως υπήρχαν κάποιοι κι ακόμη υπάρχουν που δεν έκαναν το βήμα. Που δε δήλωσαν παρόντες πουθενα. Που το μόνο που βρήκαν να κάνουν ή να πουν και να "δηλώσουν" ήταν η συμπόνοια, η θλίψη, ο οίκτος τους και τίποτα άλλο. Και ποιοι ήταν αυτοί; Οι καλλιτέχνες...
Φυσικα δε μιλάω για όλους. Υπήρξαν πολλοι που γρήγορα κινητοποιήθηκαν και συμμετείχαν και στις διαδηλώσεις και σε διάφορες πρωτοβουλίες που έγιναν. Κάποιους τους συνάντησα και στο δρόμο σε κρίσιμες μέρες ακόμη και με πρόχειρες μάσκες για τα δακρυγόνα. Οι πολλοί όμως έμειναν απ' έξω και δεν υπάρχει κανενας λόγος πια να μη μιλάω γι αυτό. Κι έμειναν απ' έξω όχι γιατί δεν ένοιωσαν τι συμβαίνει. Αλοίμονο, τι καλλιτέχνες θα ήταν αν δεν μπορούσαν έστω και λίγο να ταυτιστούν;
Εμειναν απ'έξω από υπολογισμό, από ανησυχία ή φόβο μήπως αυτό επηρρεάσει τη "δουλειά", τις δημόσιες σχέσεις, τη σχέση με την τηλεόραση και τα ΜΜΕ, με τους φίλους πολιτικούς- που τωρα ήταν στην κυβέρνηση- που απόκτησαν τόσα χρόνια στη μικρή Ελλάδα όπου όλοι μια παρεα είμαστε. Που όμως αυτοί οι "φίλοι πολιτικοί" και οι συνεργάτες τους στα μέσα είχαν πάρει την απόφαση να πουνε ψέματα, να κρύψουν αλήθειες, να επιτεθούν στο λαό, να τον βάλουν στη γωνία και να τον ενοχοποιήσουν, και τελικά να τον ισοπεδώσουν με ένα τρόπο που κανείς δε φανταζόταν, διαλύοντας και το κορμί και την ψυχή και το πνεύμα του.
Κι όμως η μεγάλη μάζα των καλλιτεχνών δε μίλησε. Η κι αν μίλησε ψέλισε απλά γενικολογίες και απόφυγε να παρει καθαρή θέση. Οι διάσημοι, και επομένως "τακτοποιημένοι" ή πλούσιοι καλλιτεχνες, στην τεράστια πλειοψηφία τους σωπαίνουν ακόμη. Παρα την ιδιοφυία, την ευαισθησία, το ενστικτο και την κριτική ικανότητα με τα οποία σίγουρα είναι προικισμένοι.
Και ξεχνάνε σε ποιον χρωστάνε την υπέροχη πραγματικά ζωή τους. Ξεχνάνε σε ποιόν πρώτα από όλους χρωστάνε...Ουδεις αχαριστότερος του ευεργετηθέντος.
Μερικοί από αυτούς μπορεί να νομίζουν οτι δε χρωστάνε σε κανένα, παρα μόνο στην ιδιοφυία τους, στο ταλέντο και την επίμονη δουλειά τους. Ξεχνανε όμως από που έπαιρναν το ρευμα, την ενέργεια που άνοιγε τελικά τις πόρτες της μαγείας η και της τύχης.
Ας το σκεφτούν πιο καλά. Χωρίς τον κόσμο ο καλλιτέχνης δεν είναι τίποτα, κι ας λεει. Ο καλλιτέχνης δεν είναι όσο μοναχικός δηλώνει. Ειναι ακριβώς το αντίθετο. Αν του στερήσεις το κοινό πεθαίνει, μαραίνεται, σβήνει. Ας το ομολογήσει. Αυτα που κάνει δεν τα κάνει για τον εαυτό του αλλά τα απευθύνει με αγωνία κάπου. Μιλάει για να ακουστεί. Για την ακρίβεια μπορεί και ναναι αυτό ο αερας που αναπνέει. Οπως το ίδιο μπορεί να συμβαίνει και με το κοινό. Τους απλούς ανθρώπους που διάλεξαν να ανασαίνουν τέχνη κι όχι  τηλεόραση και σαπίλα.
Δεν κάνω επίθεση σε κανένα, δεν παριστάνω το δάσκαλο, τον επαναστάτη ή τον έξυπνο κι ας το πουν καποιοι. Αγωνία έχω που ξεχειλίζει από παντού και που δεν μπορω να την κρύψω.

Τωρα ο λαός έχει ανάγκη όσο ποτε τους καλλιτέχνες και την τέχνη. Οχι για να ξεχαστεί για λίγο. Αλλά για να ξαναβρεί τη ψυχή του  το τετράφυλλο δάκρυ, για να βρεί τον εαυτό του  τον άφοβο, τον ασυμβίβαστο, τον εαυτό που είχε μεσα -και μιλάω για το έργο τους- Καζαντζάκη, Βάρναλη, Ρίτσο, Λειβαδίτη, Καρούζο, Ελύτη, Αναγνωστάκη, Σεφερη, Θεοδωράκη, Χατζηδάκη, τους μεγάλους ζωγράφους, αλλά και τόσους άλλους, τόσα άλλα και πάνω από όλα την ελευθερία και τον άνθρωπο.Τον άνθρωπο που νοιάζεται για το διπλανό και για το αύριο, τον άνθρωπο που αντιστέκεται και παλεύει.
Η τέχνη είναι ο "λόγος", είναι η αλήθεια χωρίς μεταμφίεση, η ομορφιά, η ισορροπία κάποτε ακόμη και πάνω από το κενό και το χαος, η ελευθερία!                                                             
Και βεβαια συμβιβασμένη και αμίλητη τέχνη δεν υπάρχει.
Απλά δεν υπάρχει, ό,τι κι αν λένε...
Ο απλός λαός το ξέρει, το νοιώθει και γι αυτό περιμένει.
Περιμένει έξω εκεί...στα Πάθη 

"ΜΕ ΤΟ ΛΥΧΝΟ του άστρου * στους ουρανούς εβγήκα

Στο αγιάζι των λειμώνων * στη μόνη ακτή του κόσμου

Που να βρω τη ψυχή μου * το τετράφυλλο δάκρυ!

Λυπημένες μυρσίνες * ασημωμένες ύπνο

Μου ράντισαν την όψη * Φυσώ και μόνος πάω

Που να βρω τη ψυχή μου * το τετράφυλλο δάκρυ!

Οδηγέ των ακτίνων * και των κοιτώνων Μάγε

Αγύρτη που γνωρίζεις * το μέλλον μίλησέ μου

Που να βρω τη ψυχή μου * το τετράφυλλο δάκρυ!

Τα κορίτσια μου πένθος * για τους αιώνες έχουν

Τ' αγόρια μου τουφέκια * κρατούν και δεν κατέχουν

Που να βρω τη ψυχή μου * το τετράφυλλο δάκρυ!

Εκατόγχειρες νύχτες * μες στο στερέωμα όλο

Τα σπλάχνα μου αναδεύουν * Αυτός ο πόνος καίει

Που να βρω τη ψυχή μου * το τετράφυλλο δάκρυ!

Με το λύχνο του άστρου * στους ουρανούς γυρίζω

Στο αγιάζι των λειμώνων * στη μόνη ακτή του κόσμου

Που να βρω τη ψυχή μου * το τετράφυλλο δά
κρυ!"

10 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Οχι Γιωργο, δεν παριστάνεις το δάσκαλο, τον επαναστάτη ή τον έξυπνο.

Πολυ σωστα τα λες και μαλιστα πολυ σεμνα.

Κανονικα το διλημα εχει ως εξεις και δεν χωρα παρερμηνειες.

η με το κεφαλαιο
η με τους εργατες.

η με τους δημιους
η με τους σφαγιαζομενους.

η με τον λαο
η εχθρος του λαου.

Και η διανοηση πρεπει να παρει αμεσα θεση.
Για να ξερει η εργατικη ταξη
με πιους μπορει να μετρα και πιους πρεπει να φτυνει.

Antonxxxx

Ανώνυμος είπε...

Όπως και πριν, οι καλλιτέχνες που δεν έτρεφαν τις ψυχές, παρέμειναν τα τελευταία δύο χρόνια και έξω από όλες τις προσπάθειες που έγιναν για να τραφούν τα σώματα. Σιγά-σιγά, έχοντας παραμελήσει το ρόλο τους, δηλ. να αναλαμβάνουν συμβολικά τα πάθη της κοινότητας και να επιτελούν την "κάθαρση" αυτής, έγιναν η παρέα, η προσωποποίηση, και εν τέλει η φωνή της βρωμιάς που δεν φεύγει.

Η αλήθεια των πραγμάτων όμως έστω κι έτσι δεν μπορεί να κρυφτεί. Από τη στιγμή που κάποιος γίνεται καλλιτέχνης, είναι σαν να κάνει μια συμφωνία με το μεταφυσικό, πές το συλλογική ψυχή. Αν η συμφωνία δεν τηρηθεί, ο καλλιτέχνης γίνεται σκιά του εαυτού του, η τιμωρία του είναι ότι η δημιουργία του παύει να έχει αντίκτυπο οπουδήποτε και λησμονιέται, λησμονιέται περίεργα, ανεξάρτητα από το αν έχει αφήσει υλικά σημάδια στον κόσμο.

Α, και μια σημείωση: ακόμη και εάν ο κόσμος θέλει να "ξεχαστεί" από τα δεινά κοιτώντας προς την πλευρά της τέχνης, αυτό δεν είναι κακό. Ίσως μόνο η τέχνη μπορεί να δίνει ολόκληρα όνειρα όταν όλα γύρω μας σκοτεινιάζουν. Και αν δεν συνεχίσουμε να ονειρεύομαστε στο σκοτάδι ότι ανοίγουμε τα παράθυρα το πρωί για να δούμε τον ουρανό, δεν θα καταλάβουμε πότε ξημέρωσε γιατί δεν θα ξέρουμε ότι έχουμε παράθυρα για να τ' ανοίξουμε το πρωί. Θέλουμε ομορφιά για το μέλλον αλλά και για το παρόν, όχι να είμαστε δεμένοι στην πέτρα του Σισύφου. Αν δεν μπορούμε να φανταστούμε από τώρα πώς θέλουμε να ζούμε και για τί αγωνιζόμαστε, έχουν ήδη νικήσει οι άλλοι.

ΚΩΣΤΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ είπε...

Θέλω να μοιραστώ τον προβληματισμό σου για το κείμενο-θέση- που έγραψες Γιώργο.
Είναι αλήθεια ότι η ζωή δημιουργεί αναγκαιότητες εκ των συνθηκών της και αυτά που περνάει η χώρα μας και ο λαός της είναι συνθήκες που θα διαμορφώσουν τη ζωή του για τις επόμενες δεκαετίες.
Σκληρές δεκαετίες.
Είναι εποχές που διαλέγεις με ποιούς θα πάς και ποιούς θ'αφήσεις.
Οι ''φωτισμένοι ''διανοούμενοι και καλλιτέχνες ρουφούσαν το νέκταρ του κόσμου και ξεδίψαγαν,μα όταν ήρθε η ώρα για να κάνουν μέλι στις κερύθρες,αυτοί φαίνεται θέλουν να το κρατήσουν για τους εαυτούς τους.
Δέν ξέρω ποιοί κατέβηκαν στους δρόμους και ποιοί όχι μεμονωμένα,αλλά διάολε, ούτε μια συναυλία δυο-τρείς τραγουδιστές ,δυο-τρείς συνθέτες μαζί να ενώσουν τις φωνές με τον κόσμο που πονά,να γράψουν νέα τραγούδια εμπνευσμένα απ'τις ανάγκες των καιρών.
Να αφήσουν παρακαταθήκη.
Τίποτε μέχρι τώρα ,τίποτε.
Μένουν σα να περιμένουν την επόμενη κυριακάτικη έκδοση της εφημερίδας να προσφέρουν με το αζημείωτο το ...έργο τους.
Ο μεγάλος πόνος όμως έρχεται απο τους ''αριστερούς'' της υπόθεσης
τέτοια απουσία δυο χρόνια τώρα ,μα τέτοια απουσία .
Κρίμα ,πολύ κρίμα.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΤΕΡΓΙΟΣ είπε...

... όπως δεν υπάρχει και τέχνη για την τέχνη...

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΤΕΡΓΙΟΣ είπε...

Θα στενοχωριόμουν πολύ να στους αμέτοχους κλπ ενέτασσες και τον κύριο γΙΩΡΓΟ νΤΑΛΑΡΑ. Ο άνθρωπος δεν είναι καθόλου αμέτοχος. Είναι παλικάρι, μαχητής που ζει το άδικο μεσ’ από την κούνια μας! Δίνει μάχες για να σωθεί ο λαός από τους λαϊκιστές. Έχει ενταχθεί το μαύρο μέτωπο για να σωθεί η χώρα! Είναι στρατευμένος και ενταγμένος. Παρακαλώ να εξαιρεθεί από όλες τις κατηγορίες πάραυτα!

ΒΑΘΥ ΚΟΚΚΙΝΟ είπε...

Πάλι ζωγράφησες μεγάλε :)

Ανώνυμος είπε...

http://www.youtube.com/watch?v=Rb3aejcxGw0&feature=player_embedded

ΚΩΣΤΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ είπε...

symastev το ηχητικό στο youtube που έβαλες είναι συκλονιστικό!!!!
ας το ακούσουν όλοι γιατί έτσι ξεδιπλώνεται μπροστά μας με το χειρότερο τρόπο η Ελλάδα του μνημονίου και του νεοφιλελευθερισμού.
Ας καταλάβουν όλοι ότι ο άνθρωπος αυτός δεν είναι τρελός είναι ΑΠΟΛΥΜΕΝΟΣ ΔΙΑΟΛΕ!!!!!!!!!

ΚΩΣΤΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ είπε...

εκ παραδρομής έγραψα ότι το ηχητικό το ανέβασε ο symastev και όχι ο ανώνυμος ,χίλια συγνώμη παιδιά
(τα νεύρα είναι τεντωμένα επειδή άκουσα το ηχητικό και πάλι συγνώμη)

Γιώργος Σαρρής είπε...

Μαλλον τα έχετε πει όλα. Πιστευω οτι κάποια στιγμη θα καταλάβουν όλοι τι κάνουν και τι συμβαίνει. Για μερικούς θα είναι αργά, θα έχουν κάνει ζημια και στους άλλους και στον εαυτό τους και στα όσα ειχαν προσφερει τόσα χρόνια που θα έχουν χασει τη δυναμη τους. Κι ο Νταλάρας σ αυτη την κατηγορία είναι. Καποια στιγμη θα δουν οτι δε γινεται να παταμε σε 2 βαρκες και να νομιζουμε οτι ο λαος θα συγχωρει αιώνια. Οταν ο λαός γίνει
λαός(λας=πετρα) θα πονεσει πολλούς όπως ποναει τωρα εκείνος. Ετσι νομιζω.

ShareThis