Η σπατάλη, η απληστία και το οξυγόνο

"Το σπάταλο μοντέλο κατανάλωσης οδηγεί τον πλανήτη στα άκρα"

Ηταν ένας από τους τίτλους που έπεφταν στην πρωινή Σαββατιάτικη εκπομπή eco news που δήθεν ασχολείται με τα οικολογικά προβλήματα του πλανήτη.
Με περισσευούμενο πόνο για τον δύσμοιρο πλανήτη που κινδυνεύει από ...όλους(!) εμάς τους άμυαλους, παρουσιάζονται τα διάφορα οικολογικά προβλήματα, χωρίς βέβαια να συνδέονται με τον τρόπο ανάπτυξης της οικονομίας. Το "καλό του πλανήτη" άλλωστε δεν συμβαδίζει με το "καλό της οικονομίας" σ' αυτό τον άδικο ντουνιά.

Πριν από τη συγκεκριμένη εκπομπή ένα μπουκέτο "αναλυτών" εξηγούσε πόσο πρέπει να ματώσουμε ακόμη για να "αναπτυχθεί" η οικονομία, δηλαδή οι ισολογισμοί μεγάλων κρίσιμων για το σύστημα επιχειρήσεων. Με λίγα λόγια έψαχναν τα περιθώρια που υπάρχουν, ή μάλλον που δεν υπάρχουν, για να μειωθούν οι απαιτήσεις του εργαζόμενου και επομένως να εξατμιστεί το όποιο επίπεδο ζωής του έχει απομείνει, προκειμένου να ανθίσουν οι ισολογισμοί εταιρειών και ο κύκλος εργασιών τους. Σ' αυτή την εκπομπή με οικονομικό περιεχόμενο κανείς δε νοιαζόταν για τις συνέπειες στη ζωή των πολλών, παρα μόνο για τους αριθμούς που περιγράφουν την οικονομική κατάσταση των μεγάλων εταιρειών, όπως πχ την άύξηση της παραγωγής τους όπως φυσικά και την αύξηση της κατανάλωσης των παραγόμενων προϊόντων. Εκεί το κατά ποσο τα προιόντα αυτά είναι χρήσιμα στην κοινωνία δηλ. το κατα πόσο ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες του λαού ήταν αδιάφορο.
Στο επίπεδο  της οικονομίας ( της καπιταλιστικής δηλ. που κανεις από όλους αυτούς δεν αμφισβητεί), αυτό που έχει πραγματικά σημασία είναι βέβαια οι ανάγκες των επιχειρηματιών, η ανάγκη με λίγα λόγια να φουσκώνουν οι τσέπες και οι λογαριασμοί των μετόχων τους όποιες κι αν είναι οι συνέπειες για τον άνθρωπο και τον πλανήτη.
Φυσικά όταν τελείωσε η παραπάνω οικονομική εκπομπή αλλά και στη διάρκεια όλων των εκπομπών έπαιζαν διαφημίσεις που πρότειναν δελεαστικά διάφορα προιόντα, τα περισσότερα από τα οποία ως γνωστό δεν έχουν καμιά πραγματική χρησιμότητα για τον πολύ κόσμο.
Όμως στο συγκεκριμένο μοντέλο οικονομίας σημασία έχει να πουλάς. Οτιδήποτε μπορεί να πουληθεί και να καταναλωθεί, από άχρηστα ή χρήσιμα, βλαβερά ή μη τρόφιμα, μέχρι όπλα και ναρκωτικά, είναι βέβαια ιερό αφού αυξάνει τον κύκλο εργασιών σειράς επιχειρήσεων και προσφέρει στην άνοδο του ΑΕΠ.
Αν θυμηθεί κανείς τον τρόπο που διαφημίζονταν και προτείνονταν σε πάρα πολύ κόσμο προ κρίσης τα καταναλωτικά δάνεια για οτιδήποτε, θα συμπληρώσει ακόμη περισσότερο την εικόνα.

Το μοντέλο ανάπτυξης που βιώνουμε επομένως κανενα ενδιαφέρον δεν έχει, ούτε και θα μπορούσε να έχει, για τα οικολογικά προβλήματα που δημιουργεί. Είναι ένα μοντέλο που έτσι κι αλλιώς δεν έχει κέντρο του τις ανάγκες των ανθρώπων αλλά τις ανάγκες των επιχειρήσεων κι επομένως δεν μπορεί να απαλλαγεί από το χαρακτηριστικό που περιγράφεται ως απληστία, αφού αυτό ακριβώς είναι το ίδιο του το οξυγόνο.
Αν ο καπιταλισμός απαλλαγεί από την "απληστία" και τα "σπάταλα μοντέλα" του, τότε ουσιαστικά θα απαλλαγεί από το κίνητρό του και τελικά από τον ίδιο του τον εαυτό.
Μιλάμε με έναν τρόπο γι αυτό που λέει ο μαρξισμός, ότι δηλαδή ο κοινωνικός χαρακτήρας της παραγωγής -όπου εκατομμύρια εργαζόμενοι εμπλέκονται στην παραγωγή ενός και μόνο προιόντος, όπως π.χ. ένα μπουκάλι αναψυκτικού- έρχεται σε απόλυτη σύγκρουση με το ότι μόνο ένας ή ελάχιστοι μέτοχοι κερδίζουν από την παραγωγή αυτού του προιόντος(ατομική ιδιοποίηση) και όχι αυτοί οι εκατομμύρια εργαζόμενοι που το παράγουν.

Τότε θα πεί κανείς προς τι όλες αυτές οι γεμάτες πόνο οικολογικές αναφορές, που μάλιστα έρχονται από πιστούς αυτού του συστήματος;
Όλα αυτά μας θυμίζουν τις ταινίες με τους μαφιόζους που αφού εκτελέσουν το θύμα τους μετά πηγαίνουν στην κηδεία και προσφέρουν λουλούδια στην οικογένεια του νεκρού.
Η διαφορά εδώ είναι ότι δεν έχουμε να κάνουμε με μαφιόζους και περιθωριακούς παράνομους αλλά με το ίδιο το σύστημα και τους νόμους του, με την ίδια τη βάση δηλαδή πάνω στην οποία στηρίζεται όλο το καπιταλιστικό οικοδόμημα.

 Ακολουθούν διαφημίσεις...