Το νέο "αφεντικό' είναι το τίμημα...

listonplace

Γράφει ο Μενέλαος Γκίβαλος

To τέλος τnς μεταπολίτευσnς φτάνει με γοργούς ρυθμούς ως ένα ανεστραμ­μένο είδωλο, ως ένας πολιτικός εφιάλτης, που ουδεμία σχέση έχει με τiς ελπίδες και τις προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν.

Η πολιτική εξουσία, το πολιτικό σύστημα της χώρας, καταρρέει με ορυμαγδό. Ένα σοβαρό τμήμα της πολιτικής εξουσίας, του πολιτικού και εθνικού «κεφαλαίου», εκχωρείται στο ΔΝΤ και στα ευρωπαϊκά οι­κονομικά κέντρα εξουσίας, τα οποία από δω και πέρα θα καθορίζουν άμεσα τις οικονομικές εξελίξεις, θα δρομολογήσουν ένα νέο κοινωνικό και θεσμικό «χάρτη» και θα περιορίσουν το πεδίο άσκησης της διακυβερνητικής πολιτικής στα όρια μιάς υπάλληλης, εντολοδόχου, διαχειριστικής εξουσίας.

Η συμβολική εκφορά των όσων συντε­λούνται σήμερα προσλαμβάνει χαρακτή­ρα ιστορικής τραγωδίας. 0 πρόεδρος της Σοσιαλιστικής/Σοσιαλδημοκρατικής Διεθvoύς, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και υιός του Ανδρέα Παπανδρέου εκχωρεί την πο­λιτική...
κυριαρχία της χώρας του σ' ένα στυ­γνό πολιτικοοικονομικό οργανισμό, που δεν εκφράζει μόνο τις ακραίες νεοκλασικές/νεοφιλελεύθερες οικονομικές στρατηγικές, αλλά και το ιδεολογικοπολιτικό περιεχόμενο της κυριαρχίας της «νέας τάξης πραγμάτων».

Εδώ και αρκετό διάστημα μας ωθούν, εί­τε ευθέως είτε μέσω μετριοπαθούς όσο και συμβουλευτικού χαρακτήρα παραι­νέσεων, να ζητήσουμε βοήθεια από το ΔΝΤ. Πρωταγωνίστησε άλλωστε σε όλο αυτό η κυρία Μέρκελ, η οποία μας συμ­βούλευσε μάλιστα να εξέλθουμε της Ευρωζώνης. 0 «μηχανισμός npoστασίας» αποτελεί στην πράξη μια αμυντική κίνη­ση από την πλευρά των Ευρωπαίων εταί­ρων μας, οι οποίοι φοβούνται την επέ­κταση της κρίσης στο εσωτερικό της Ευρωζώνης.

Για ποιο λόγο οι πόλοι εξουσίας του συστήματος, διεθνείς χρηματοπιστωτικοί ορ­γανισμοί και οίκοι αξιολόγησης, ασκούν ασφυκτικές πιέσεις για την ένταξη μας στο ΔΝΤ;

Στην πράξη, η χώρα μας χρησιμοποιείται πράγματι ως «πειραματόζωο» μιας ευρύτερης στρατηγικής. Οι πολιτικοί και οι­κονομικοί φορείς του νεοφιλελεύθερου προτύπου θεωρούν ότι τα ελλείμματα αλ­λά και το εξωτερικό χρέος που αυξάνεται στις χώρες της Ευρωπαική Ένωσης με­τατοπίζει το κέντρο της κρίσης από τις τράπεζες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα στα κράτη και τους δημόσιους προϋπολογισμούς.

Στην πρώτη φάση της κρίσης οι δημόσι­οι/εθνικοί προϋπολογισμοί έσπευσαν να ενισχύσουν τις τράπεζες και τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Τώρα, που τα ελλείμματα διογκώνονται και τα χρέη εκτινάσσονται στα ύψη, η νεοφιλελεύθε­ρη στρατηγική διαβλέπει μια χρυσή ευ­καιρία αποδυνάμωσης των πολιτικών και θεσμικών πεδίων εξουσίας τόσο των εθνι­κών φορέων εξουσίας των ευρωπαϊκών κρατών όσο και της ίδιας της ευρωπαϊκής θεσμικής «οντότητας». Το ίδιο το ΔΝΤ επείγεται να θέσει υπό την «προστασία» του τη χώρα μας. θεωρεί επαρκή τα σκληρά μέτρα τα οποία έχει εξαγγείλει η σημερινή κυβέρνηση, ώστε να μην υπάρξουν άλλα εμπόδια. Μετά, όμως, ένα τρίμηνο, μετά την καταβολή της «πρώτης δόσης» του δανείου, οι μηχανι­σμοί ελέγχου θα διαπιστώσουν τις «ελ­λείψεις» και θα επιβάλουν τα αναγκαία συμπληρωματικά μέτρα, σε μια ανήμπο­ρη και χειραγωγημένη πλέον κυβέρνη­ση, η οποία θα εξαντλεί την πολιτική της εξουσία στην προσπάθεια εφαρμογής των εκάστοτε πρόσθετων μέτρων... Τα σπρεντ και τα υψηλά επιτόκια των χρη­ματοπιστωτικών οργανισμών δεν εκφρά­ζουν απλώς την έλλειψη εμπιστοσύνης προς το οικονομικό μας σύστημα· αποτυ­πώνουν κατά κύριο λόγο τη διαπίστωση ότι η ελληνική κυβέρνηση, το πολιτικό μας σύστημα εν γένει δεν είναι ικανό να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί την κρί­ση. Αυτό το ΚΕΝΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ επιδιώκουν να καλύψουν και νά «αγοράσουν», με το παρεχόμενο δάνειο, ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ από το αποδυναμωμένο πολιτικό μας σύ­στημα. Αυτό το τμήμα του πολιτικού κε­φαλαίου θα το χρησιμοποιήσουν ως κε­ντρικό πόλο λήψης αποφάσεων προκει­μένου να «εναρμονίσουν» την ελληνική περίπτωση προς τις επιταγές του αντα­γωνιστικού νεοφιλελεύθερου προτύπου (εργασιακό, ασφαλιστικό, ιδιωτικοποιή­σεις, απολύσεις κ.λπ.). Άλλωστε ο μηχανισμός προπαγάνδας εί­ναι πανίσχυρος. Οι ιδεολογικοί μηχανι­σμοί (όπως τους ανέλυε ο μακαρίτη Λουί Αλτουσέρ) είναι πανίσχυροι και βρίσκο­νται στα χέρια των ηγέτιδων πολιτικοοι­κονομικών ελίτ. Η παγίδα, που τόσο επιμελώς στήθηκε, παρουσιάζεται ως λύση σωτηρίας, ως μονόδρομος τον οποίο θα πρέπει να ακολουθήσουμε αδιαμαρτύ­ρητα. Η απώλεια της αυτονομίας και η μει­ωμένη δυναμική και εμβέλεια των φορέ­ων του πολιτικού μας συστήματος, μετά και αυτές τις εξελίξεις, μας γυρίζει πολλές δεκαετίες πίσω. Είναι το τίμημα της «πλαστικής ευημερίας» που μας προσέ­φερε το ίδιο το σύστημα όλα τα τελευταία χρόνια. ■

(*] Ο Μενέλαος Γκίβαλος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών.