Η ενοχοποίηση "δουλεύει"-Ποιος ζούσε με δανεικά, εμείς ή οι τραπεζες;

Ρίχνοντας μια ματιά στο τι συμβαίνει στην κοινωνία και στις αντιδράσεις της, από τις απεργίες και τις διαδηλώσεις μέχρι τις δημοσκοπήσεις, καταλαβαίνουμε ένα πράγμα. Μπορεί τα 2 κόμματα ΠΑΣΟΚ και ΝΔ να έχουν απαξιωθεί σημαντικά, μπορεί ο λαός να μην έχει διάθεση να κυβερνηθεί από αυτά, ο πυρήνας όμως της αστικής προπαγάνδας για τις αιτίες της κρίσης και για τις λύσεις που υπάρχουν έχει επιβληθεί. Τα 2 κόμματα που είχαν την εξουσία μαζί με τα κόμματα και αποκόμματα που δημιουργήθηκαν από αυτά -ΑΝΕΞ.ΕΛΛΗΝΕΣ, ΔΗΣΥ, ΧΑ, Κοιν.Συμφωνία, ΑΡΜΑ ΠΟΛΙΤΩΝ, ΛΑΟΣ, αλλά και η "Ευρωπαική" ΔΗΜΑΡ- διατηρούν τη μεγάλη πλειοψηφία. Μπορεί βέβαια ο κόσμος σε συντριπτική πλειοψηφία να είναι εναντίον του μνημονίου αλλά όπως φαίνεται το δίπολο μνημόνιο-αντιμνημόνιο κατάφερε να μπερδεψει τα πράγματα και να μην αφήσει να δυναμώσει το μέτωπο της Ανατροπής.
Σήμερα πολιτικοί εκπρόσωποι του συστήματος -οι περισσότεροι από τους οποίους μέχρι χθές ψήφιζαν τα πάντα στη Βουλή στηρίζοντας την πολιτική του μνημονίου- ποζάρουν ως αντιμνημονιακοί κερδίζοντας μεγάλα ποσοστά και θέτοντας εαυτόν στη διάθεση του καπιταλισμού προς πάσα μελοντική χρήση ως εφεδρείες.
Ειναι βεβαια φανερό πως η θέση, οτι η αιτία της κρίσης βρίσκεται μεσα στο ίδιο το καπιταλιστικό συστημα που σαπίζει ταχύτατα και πρέπει να ανατραπεί, είναι ακόμη πολύ αδύναμη παρά το θετικό οτι πλέον βρίσκεται πάνω στο τραπέζι και συζητιέται παντού. Μετα από 2 χρόνια λαίλαπας και κατρακύλας της οικονομίας σε όλο και χειρότερο επίπεδο το σύστημα κατάφερε να πείσει τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού πως φταίει κι αυτός σε μεγάλο βαθμό και όχι επειδή τους ψήφιζε αλλά γιατί δήθεν συμμετείχε "στο πάρτυ του ευδαιμονισμού". Οσο κι αν όλοι βρίζουν το "μαζί τα φάγαμε", αυτή ειναι ουσιαστικά είναι η θέση που σώζει το σύστημα. Η αυτοενοχοποίηση σαν παράγοντας ελέγχου της συνείδησης του κόσμου δούλεψε μια χαρά. 

Ποιός έζησε και ζεί ακόμη με δανεικά; Εμεις ή οι τράπεζες;


Το σύστημα με τη βοήθεια των ΜΜΕ, της πλύσης εγκεφάλου από δεκάδες "ουδέτερους" αναλυτές, "αντικειμενικούς"καθηγητές, φιλοσόφους κλπ κατάφερε να μας πείσει πως "ζούσαμε με δανεικά" και πιθανότατα θα πρέπει να δεχτούμε πως ότι κατακτήθηκε και αποκτήθηκε τα τελευταία 30 χρόνια δεν ήταν δικό μας και πρέπει να επιστρέψουμε περιουσίες και δικαιώματα για το "καλό της πατρίδας".
Κι όμως πρόκειται για ένα τεράστιο ψέμα , για μια απίστευτη απάτη.
Αυτός που έζησε με δανεικά δεν ήταν ο λαός. Ηταν το τραπεζικό σύστημα και ο καπιταλισμός που δανείστηκε δεκάδες φορές τις δυνατότητές του, δεκάδες φορές περισσότερο από ότι ο λαός,   που ουσιαστικά σπρώχτηκε από το ίδιο το σύστημα στο δανεισμό. Και αυτη είναι ακριβώς και η αιτία των όσων μας συμβαίνουν. Ο καπιταλισμός που βρέθηκε σε δύσκολη θέση, ακολούθησε έναν τραγικά λάθος τρόπο ανάπτυξης για να σωθεί, και τωρα βλέπουμε  υποχρεωτικά τα αποτελέσματα.
Οι πολίτες δανείστηκαν ένα πολύ μικρό μέρος μόνο της αξίας της περιουσίας τους και των δυνατοτήτων τους και δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Ετσι δημιουργείται η ανάπτυξη. Δανείστηκαν σε γενικές γραμμές φυσιολογικά ποσά που αποπληρωνόντουσαν φυσιολογικά. Το τραπεζικό σύστημα όμως για να δανείσει όλα αυτα τα ιλιγγιώδη ποσα σε κράτη και επιχειρήσεις(κυρίως τράπεζες που  έπαιξαν και έχασαν τεράστια ποσά) τα τελευταία χρόνια, που εκτόξευσαν τον ιδιωτικό και το δημόσιο δανεισμο σε δυσθεώρητα ύψη, δανείστηκε 20,30 και 40 φορές τα κεφάλαιά του δημιουργώντας αυτή τη δηλητηριώδη φούσκα που τωρα καταστρέφει τα πάντα.
Από ποιον δανειστηκε είπατε το τραπεζικό σύστημα; Μα από το μέλλον μας, από τον πλούτο που "θα" παραχθεί. Και μάλιστα το έκανε χωρίς να μας ρωτήσει. Επίσης είπε ψέματα πως αυτό δεν ήταν δανεισμός αλλά "δημιουργία ρευστού μέσω της μηχανικής του χρήματος και του εργαλείου της μόχλευσης"...κι έτσι κανείς δεν κατάλαβε την απίστευτη απάτη. Μόνο που αυτό δεν σημαίνει τίποτε άλλο από το ότι οι τράπεζες έβαλαν χέρι στον μελλοντικό πλούτο και τον ρημαξαν και αυτόν όπως και τα ίδια κεφάλαιά τους. Ριξτε μια ματιά στο παρακάτω επεξηγηματικό απόσπασμα του άρθρου του Γ.Βαρουφάκη και σκεφτείτε τι έιπαμε. Εδώ θα επανέλθουμε με αναλυτικό άρθρο με το πολύ κρίσιμης σημασίας θέμα.
...........................
(Απόσπασμα από το άρθρο  του Γ.Βαρουφάκη"Τι εστί τράπεζα σήμερον")
Το τέρας της μόχλευσης (leverage)

"Στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν οι τράπεζες αρχίζουν να μεταλλάσσονται σε κάτι που σιγά-σιγά παύει να θυμίζει τις υπόλοιπες επιχειρήσεις, το σύνολο του ενεργητικού όλων των τραπεζών (δηλαδή, των δανείων που δίνουν και των κεφαλαίων που διακρατούν ως «καβάτζα») κυμαινόταν γύρω το 50% του ΑΕΠ μιας αναπτυγμένης χώρας (π.χ. Βρετανίας, Γαλλίας κλπ). Σήμερα, κυμαίνεται μεταξύ του 300% και του 500% του ΑΕΠ. Μια τράπεζα, όπως η Deutsche Bank ή η BNP, μπορεί να έχει ενεργητικό μεγαλύτερο του ΑΕΠ της χώρας στην οποία εδρεύει.

Πώς συνέβη αυτό; Η απάντηση, μονολεκτική: Μόχλευση. Τι είναι αυτό το φρούτο; Κάτι που όλοι γνωρίζουμε με άλλο, απλούστερο, όρο: Χρέος (ή, για την ακρίβεια, ο λόγος του χρέους). Αν σας πω ότι για κάθε €10 που έχω, δανείστηκα €120, θα με περάσετε για τρελό. Όμως αν είμαι τραπεζίτης, και έχω κάνει το ίδιο πράγμα, δεν θα πω ποτέ ότι δανείστηκα. Θα πω απλώς ότι ο συντελεστής μόχλευσης της τράπεζάς μου είναι 12 (δηλαδή, €120 χρέους για κάθε €10 κεφαλαίων που διαθέτει το ταμείο μου). Όχι μόνο ακούγεται καλύτερο και πιο «τεχνοκρατικό» αυτό αλλά, δεδομένης της κατάστασης στο τραπεζικό σύστημα σήμερα, θα θεωρηθεί και ιδιαίτερα συντηρητικός συντελεστής μόχλευσης!

Ποια η σημασία του συντελεστή μόχλευσης; Αποτελεί το μυστικό του αμύθητου πλούτου των τραπεζιτών στις εποχές των παχιών αγελάδων και της βαθιάς τους πτώχευσης σήμερα. Έστω μια τράπεζα που κερδίζει ένα ποσοστό 1% επί των κεφαλαίων που διαθέτει ή διαχειρίζεται (εκ μέρους καταθετών, πελατών κλπ). Επιλέγοντας όμως έναν συντελεστή μόχλευσης ίσο με, π.χ., το δώδεκα, η καλή τράπεζα δωδεκαπλασιάζει τα κέρδη της χωρίς ιδρώτα ή κόπο. Αυτόματα, δωδεκαπλασιάζονται τα μερίσματα των μετόχων, τα bonus των διευθυντών, οι μισθοί των μεγαλο-υπαλλήλων κλπ κλπ. Αν σκεφτείτε μάλιστα ότι το 2008, λίγο πριν την κατάρρευση ολόκληρου του τραπεζικού οικοδομήματος, ο συντελεστής μόχλευσης των ευρωπαϊκών τραπεζών είχε φτάσει το ιλιγγιώδες 50 προς 1, καταλαβαίνουμε τι είχε συμβεί: γιατί οι αποδοχές των διοικούντων έφτασαν την στρατόσφαιρα, οι τιμές των τραπεζικών μετοχών ήταν η «ατμομηχανή» των χρηματιστηρίων, το χρηματοπιστωτικό σύστημα έριχνε την σκιά του στην «πραγματική» οικονομία.

Μετά την Άνοδο, η Πτώση
Για να κινδυνεύσει να πτωχεύσει μια τράπεζα με συντελεστή μόχλευσης 2 προς 1, χρειάζεται να έχει ζημίες ίσες με το μισό (το 50%) των δανείων που έχει παράσχει και των τοποθετήσεων που έχει επιλέξει. Όταν όμως ο συντελεστής μόχλευσης φτάσει στο 20 προς 1 (ένα μέγεθος που χαρακτήριζε τις ελληνικές τράπεζες προ της Κρίσης), τότε αρκούν για να πτωχεύσει ζημίες της τάξης του 5%. Κι όταν ο συντελεστής μόχλευσης φτάσει στο επίπεδο που ισχύει στην περίπτωση (για να φέρω ως παράδειγμα μια «κραταιά» τράπεζα που όλοι γνωρίζουμε) μιας Deutsche Bank (περί το 50 προς 1), αν μόλις το 1,25% των δανείων που έχει διαθέσει «ατυχήσουν» (π.χ. οικογένειες που λόγω ανεργίας δεν μπορούν να αποπληρώσουν το στεγαστικό τους ή επιχειρήσεις που κλείνουν) ξάφνου η καλή τράπεζα, με την βούλα του νόμου, φαλίρισε. Να γιατί, παρά τα αμύθητα κέρδη των τραπεζών προ του 2008, σήμερα είναι όλες του πτωχευμένες. Το μόνο που χρειάστηκε για να πάνε οι ελληνικές τράπεζες από τον Παράδεισο στην Κόλαση ήταν ζημίες της τάξης του 5% - κάτι απόλυτα φυσιολογικό σε μια υφεσιακή οικονομία.

Αυτά έχει το μαγικό ραβδί της μόχλευσης: όσο πιο ψηλά σε εκσφεντονίζει στην περίοδο της «Ακμής», τόσο πιο μεγάλη και τραυματική η πτώση στην περίοδο της «Ύφεσης» που ακολουθεί."
.............
Αυτά λέει λοιπόν το άρθρο του καθηγητή.
Οπως καταλαβαίνουμε όταν μια "ζημιά" της τάξης του 5% αρκεί για να καταστρέψει και να χρεοκοπήσει ολόκληρες τράπεζες, και επομένως οικονομίες, τότε μιλάμε για ένα οικονομικό σύστημα που μοιάζει με ένα τρομερό αυτοκίνητο χιλιάδων κυβικών που τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα αλλά φρενάρει με το πόδι ανοίγοντας την πόρτα. Αυτη ειναι η αλήθεια για το τρομερό τους δημιούργημα,  που κατάφερε τελικά να κερδίσει τις εντυπώσεις και την εμπιστοσύνη των λαών και να επιβληθει με τη βοήθεια αυτής της απάτης, υποχρεώνοντας μάλιστα σε ήττα το αντίπαλο δέος του σοσιαλισμού. Μόνο που τώρα  όσο κι αν προσπαθούν και καταφέρνουν προσωρινά να ενοχοποιήσουν όσους δεν έφταιξαν, η αλήθεια δεν μπορεί παρα να φανεί αργά ή γρήγορα... Κι όταν γίνει αυτό θα έχουμε μπει στον πυρήνα της κρίσης και στο κέντρο της κατανόησης των πραγματων. Ο καπιταλισμός  των τελευταίων δεκαετιών δεν ήταν παρα μια τεράστια απάτη. Ηταν ένα εντυπωσιακό, λαμπερό όχημα που για να τρέξει όλο και πιο γρήγορα, ήταν αναγκασμένο να κάνει μεγάλες "εκπτώσεις" στην ασφάλεια, αφού έπρεπε να αδυνατίσει μέχρις εξαφάνισης τα φρένα.

 Υ.Γ.Θα ξαναπώ και εδώ οτι δεν συμφωνώ καθόλου με το τελικό συμπέρασμα του Γ.Βαρουφάκη για τη διέξοδο από την κρίση, αλλά ο τροπος που εξηγεί το πως φτάσαμε εδώ βοηθάει πολύ.